თურქულ გაზეთ „ჰურიეთ“-ში («Hürriyet») გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „როცა წყალი მიწას უბრუნდება: გაზაფხული მაჭახელაში“ (ავტორი - უგურ ბირიოლი). სტატიაში აღწერილია თურქეთის შავიზღვისპირეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, ართვინის პროვინციაში არსებული საქართველოს საზღვართან მდებარე მაჭახელას ხეობა.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებული სახით:

„მაჭახელაში ნაადრევი ზამთარი და გვიანი გაზაფხული იცის. ზუსტად ამ პერიოდში, ზამთრის სიჩუმის შემდეგ, მაჭახელაში ყველაფერი ცოცხლდება, იღვიძებს, ადამიანები მიწის დამუშავებას იწყებენ, რომელიც გრძელი ზამთრის განმავლობაში მოენატრათ.

მაჭახელა ქართული სახელია - ზოგიერთი ვერსიით, ნიშნავს „მაჯას“ და „ხელს“, თუმცა რადგანაც სიტყვა „ჭა“-საც შეიცავს და ზემოდან ხეობა მართლაც ჭას მოგვაგონებს, შესაძლოა სახელის მიზეზი რელიეფი იყოს. ასეა თუ ისე, ხეობაში - მის ქართულ და თურქულ ნაწილებში - 12-მდე სოფელია განლაგებული, მათგან ექვსი - თურქეთის ტერიტორიაზე.

მთის ფერდობებზე სიმინდის მინდვრებია, რომლებთაც ასწლოვანი რცხილნარი ცვლის... ეს ის ადგილია, სადაც დრო გაჩერებულია და ირგვლივ სიმშვიდეა დასადგურებული... მაჭახელაში ჩასული ადამიანი ადგილობრივი მოსახლეობის კულტურული სიმდიდრის გამზიარებელი ხდება.

ლაზისტანის ქედზე ავტომანქანით მაჭახელის უღელტეხილის გადავლისას თქვენ ნახავთ ულამაზეს სოფლებს, ფართო სახურავებიანი სახლებით, აივნებით... თვალს მოგჭრით ქაჩქარის მთის თეთრი ბრწყინვალება.

დღეს თურქეთის სახელმწიფო-გეოგრაფიულ სივრცეში მაჭახელას ხეობის ექვსი სოფელია - მთავარი სოფელი კამილი (ხერთვისი, მას სახელი 1925 წელს გადაარქვეს), დუზენლი (ზედვაკე), ეფელერი (ეფრათი), კაიალარი (ქვაბისთავი), მარალი (მინდიეთი) და უგური (აკრია). ზოგიერთ ამ ჩამოთვლილ სოფლებში ავტომანქანით მისვლა შეიძლება, თუმცა ფეხით სიარულიც დაგჭირდებათ.

მაჭახელას ხეობის ფლორა მრავალფეროვანი, მისი 70% ტყეებისგან შედგება. აქ შეხვდებით რცხილას, ცაცხვს, მუხას, წაბლს... ბევრია ხილის ბაღები - ვაშლის, კომშის, მუშმულის, ალუბლის, თუთის... ხეობა უნიკალური სიმდიდრით გამოირჩევა - ადგილობრივი მოსახლეობა გამორჩეული გემოსა და თვისებების მქონე თაფლს აწარმოებს. 2005 წელს ხეობა იუნესკოს მიერ „ბიოსფერულ ნაკრძალად“ იქნა გამოცხადებული. მდინარე მაჭახელას (კამილის) ხეობა თურქეთის ერთ-ერთი ის მნიშვნელოვანი რეგიონია, სადაც ადგილობრივი ეკოტურიზმის ინფრასტრუქტურა ბუნების დაცვის პარალელურად არის შენარჩუნებულ-განვითარებული. მაჭახელას რეგიონის სტუმრობისას შეგიძლიათ ღამე სოფლებში გაათიოთ, მაგალითად, ეფელერსა და მარალში.

შესაძლოა ჩემი ნათქვამი არადამაჯერებლად მოგეჩვენოთ, მაგრამ მე მაინც გირჩევთ მაჭახელა აუცილებლად თქვენი თვალით ნახოთ: არაჩვეულებრივი ბუნება, გამაჯანსაღებელი ჰაერი და წყალი, ნაყოფიერი გარემო - ეს ის ადგილია, სადაც თქვენ ფიზიკურად და სულიერად დაისვენებთ“, - ნათქვამია თურქული გაზეთის სტატიაში.

წყარო: https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/su-topraga-kavusunca-macahel-bahari-41805799

მოამზადა სიმონ კილაძემ